ste goed, een zilveren schaal of beker. Zoöloog Desmond Morris
schreef over dit spel om de bal in 1996 een prachtig boek. Voor d ege-
nen die voetbal als religie belijden, komen al deze zaken als normaal
voor die kijken er niet meer van op dat een speler, die zojuist een
doelpunt heeft gescoord, met veel gevoel voor eigendunk en pathos
vlak voor de supporterstribune zijn ego laat strelen, dan wel bij de
corner vlag soms samen met een teamgenoot een vreugdedansje doet,
een duim in zijn mond stopt en een vi rtueel baby'tje wiegt, of gewoon
op de blote knieën, tot grote ergernis van de groundsman, een paar
vette groeves in de grasmat trekt. Had Amy G roskamp-ten Have een
boekje over de nobele voetbalsport geSChreVen, dan heurt dit er
gewoon bij.
A
ls het echter op taal en uitdrukkingen aan komt raakt de voetbalex
traneus het spoor volledig bijster. Als een trainer na afloop in een
interview zegt: "In aanvallend opzicht stond onze hangende spits op
een eiland en betekende dat geen oorlog in de zestien. Opendraaiend
had hij misschien meer op de afvallende bal kunnen spelen, met een
tegenstander die vergat in te zakken. En bij twee momenten verzuim
den wij gewoonweg af te drukken. M aar tussen de linies speelden wij
toch wel lekker. Dacht ik." In de voetballerij (ook zo'n mooi woord)
wemelt het van dit bloemrijk taalgebruik. Dit brengt de gedachten
meteen op de grootmeester van onbegrijpelijk taalgebruik, hij praat
als de Verl osser zelf, we hebben het natuurlijk over Johan Cruijff. In
zijn ogen is een verdediging net een geitenkaas, ga je het pas zien als
je het door hebt, is een utopie iets wie nooit gebeurt en heb elk nadeel
z'n voordeel. Overigens is deze laatste uitdrukking toe te schrijven
aan de uit Padua afkomstige a rts en wiskundige Giralomo Cardano (ja
die van de Cardan-as) die aan het ten goede keren van tegenslagen
reeds in 1561 een boek wijdde, De utilitate ex adversis capienda.
Maar dat ter zijde.
Ruim vijftien jaar geleden, om precies te zijn op 17 april 2000 zat
ondergetekende in de bus met een aantal AFC -ers, allen lid van het
toen zojuist opgerichte genootschap Amis du Fin Cigare (AFC) op
weg naar een bezoek aan sigarenfabrieken te Val kenswaard en Hout
halen. Naast mij zat Hugo Wa lker, voor uw columnist toch de absolu
te grootmeester wanneer het gaat om sportverslaggeving. W ij voerden
een goed gesprek onder meer over sigaren en natuurlijk zijn karakte
ristieke taalgebruik met volledige werkwoorden en verlengde klinkers
om de essentiële sportmomenten in taal te vangen. Deze waren toen al
legendarisch. Zelf begaafd honk- en voetballer had Hugo een achter
grond in de reclamewereld en dat verklaart wellicht zijn gevatte en
spitsvondige uitdrukkingen. Hugo bezigde het denigrerende ver
kleinwoord: "Keepertje, keepertje toch?", of "Scheidsrechtertje,
scheidsrechterde, wat doe je nou?", alsof vader zijn vierjarige peuters
terecht wees. Maar ook "Fraser jongen, doe dat nou niet!" mag tot
deze c ategorie gerekend worden. En wat dacht u van:"Gaat zo'n bal
erin, is het een goal" was ook van Cruijffiaanse schoonheid. Het
meest beroemd is uiteraard zijn gebruik van infinitieven: "Kappen,
draaien, schietèèèèèèèèn En de goal!". De meesten waardeerden:
"Komt dat schöööööööööööööt waarbij hij de vlucht van de bal
als het ware in de taal bevroor. F antastisch gevonden! (Geheel terecht
kreeg in 1997 H ugo een nog steeds bestaande fanclub
//ww w.globalxs.nl/ho me M atilwil/hugo.html, welke de naam
http.
"Komt dat schot" draagt.)
Helaas, op 26 maart 2015 overleed Hugo op 81"jarige leeftijd. Hij
werd reeds eerder in de Sch akel gememoreerd. Hijzelf zou waar
schijnlijk hebben gezegd "En dan houden we er mee op hier in Am
sterdam." En voor nu sluit uw scribent voor wat betreft deze column
zich hierbij aan, met respect terugdenkend aan een geweldige
AFC-
Terwijl de voetbalacteurs en hun secondanten dus zelf ook een be
paald taalgebruik bezigen, voltrekt het verslaan of commentariëren
van een wedstrijd zich in een geheel andere dimensie. Gegeven de
snelheid van de acties moeten de commentatoren met behendig taal
gebruik hun uiterste best doen om als het ware in real-time terzake
deskundige informatie te verschaffen. Voor de oudere lezer doemen
meteen de namen van Han Hollander, ir. Ad van Emmenes en ook Jan
Cottaar op die dit vak als geen ander beheersten. "Met een sierlijke
kopstoot wordt het lederen monster fluks door Backhuys aan Smit
doorgegeven en onze jongens zijn weer in de aanval! De Leeuwen
houden kranig stand tegen de Roode Duivels en het heeft er alle
schijn van dat we de twee punten voorwaar in de wacht gaan slepen!"
Hoe anders is de tegenwoordige stijl van de nieuwe generatie van
commentatoren. De sport is natuurlijk veranderd, in speelwijze, snel
heid, tactiek en type spelers uit binnen- en buitenland. De taal heeft
zich hierop ook aangepast. Binnen de gelederen van AFC kennen we
twee presentatoren/commentatoren met ieder een eigen vorm en stijl.
Tom Egbers, die elk weekend weer met correct taalgebruik en veel
kennis van zaken de gespeelde eredivisiewedstrijden in de Nederland
se huiskamers introduceert. En natuurlijk onze Jack van Gelder, die
met zijn grote dosis aan enthousiasme en humor menig radioluisteraar
V luchtelingen een probleei
Column van 13 o ktober 2015 door Robert Duis
of tv-kijker in vervoering heeft gebracht
"Bergkamp, Bergkamp...
Bergkamp... BERGKAMP BERGKAMP, BERGKAAMMPP,
BEERRGGGKKAAMMPP, BEEERRGGGKKAAMMMMPPPPP
Of recent, het WK 2014 tegen Spanje: "Wordt het 5-1, is het zo'n
dag? Ja het is zo'n dag! Het is 5-1!! Het is zo'n dag!!" Om nooit te
In de voorbeschouwing - en in het verslag van de wedstrijd HBS -
AFC 3-1 op Zondag 11 Oktober 2015 (voortreffelijk geschreven door
ons erelid Machiel van der Woude) lees ik o.a. de volgende namen.
D'O norio Sh akison Galata A oulad Sami S andor Biberoglu
Samoeder Roberti Richard Fredawi Z arouai Pi nheiro H orvath
De lezer die per ongeluk op de website van de AFC is beland, omdat
hij zocht naar een Hotel in Casablanca, Istanbul of Nairobi, denkt aan
een wedstrijd tussen heel veel clubs in de wereld maar niet aan de
wedstrijd HBS - AFC waar de namen ^Vestdijk Bosma en J ansen
hem volkomen op het verkeerde been zetten. En dan heeft de scribent
nog niet eens verklapt dat Magid Jansen eigenlijk een Egyptenaar is,
immers alleen de moeder telt! Over de namen van de twee oefen-
meesters gaan wij het maar even niet hebben. ^Vetzel en Logchies.
De interland Duitsland-Engeland zou zeker geen vreemde veronder
stelling zijn geweest. Doet allemaal een beetje denken aan het liedje.
"Wie laat ^Vie nu uit? Of anders geformuleerd "Wie is nu eigenlijk
9"
de vreemdeling:
Doet ook denken aan een van de allergrootste schrijvers in Nederland.
Harry Kurt Victor Mulisch. Hij was een zoon van een Oostenrijks-
Hongaarse vader en een Duitse moeder. Gekscherend riep hij voort
durend. ophouden met dat geklets over allochtonen Ik ben ook
allochtoon Het woord allochtoon mag zelfs niet eens meer ge
bruikt worden!
"Regeren is vooruitzien" leerden wij allemaal op de middelbare
school. We lke scholen hebben Rutte c.s. eigenlijk bezocht. Onze
Minister - President schijnt Geschiedenis gestudeerd te hebben met
het gevolg dat hij van. Financiën - Defensie - Won, ngbouw en Zorg
geen verstand hoeft te hebben, maar van het probleem Migratie in al
haar facetten waaronder godsdienstoorlogen en rassendiscriminatie of
wel de belangrijkste oorzaken van het begrip "Vluchteling" zou hij
toch heel veel Hollandse kaas gegeten moeten hebben? Nee dus! Ook
de heer Rutte werd de vorige week opgeschrikt door een volledig
nieuw probleem. Het Vluchtelingen probleem! Intelligent - erudiet -
ervaring, maar niet kunnen bedenken, dat hetgeen wat wij "vluchten"
noemen, zo oud is als de weg naar Rome, naar Milaan, naar Parijs,
naar London en dus ook naar Den Haag en Mokum.
