AMSTERDAM
AFC is een religie
De beginjaren
Met vervolg
Oudste voetbalvereniging
van Amsterdam viert eeuwfeest
Otto van Rijn:
„Andere leden
zijn gekomen,
de traditie
is gebleven
Jubileum-duel
tegen Ajax
zaterdag 31 december 1MM
Idoor
FREEK LOUIS
AMSTERDAM, saterdag
AFC' heeft nooit getwijfeld
aan de datum van oprichting,
die is historisch vastgelegd: IS
januari 1805. Heel wat clubs
hebben in de loop der tijd moe
ten smokkelen ou hun jubi-
(ftmn officieel te kunnen vie
ren. De moeder van oprichter
Schaf Scheepens zorgde er
vanaf de oprichting voor dat
op de 18e januari een vaasje
met bloemen op de ontbijttafel
stond. I>e club van haar zoon
was dan jarig, en bij een ver
jaardag horen bloemen. Er is
nog een ander onweerlegbaar
bewijs voor dc oprichtingsda
tum. Op 18 januari 1900 orga
niseerde Jacques van Ooy een
etentje om het vijfjarige be
staan te vieren. Dit is een tradi
tie geworden. Eerst inde vorm
van een reünisten-diner. later
eet» jaardiner wat nog steeds
plaatsvindt.
„Wij zijn moder
ne jonge mannen...
Vroolijk en spor
tief" Zo luidt de
aloude tekst in het
eerste jubileum
boek 11995-1945,
ontier deze prent uit
1902. De spelers ven
het eerste elftal po
seren voor de uit
wedstrijd in Hilver
sum tegen Victoria.
Onder hen oprichter
Schal Scheepens
ivoorste rij. derde
ven links), Nico
Historische foto uit het AFC-archief Voor volgepakte tribunes n
AFC en Ajax om het kampioenschap van Nederland in 1919.
Hot is
r de huidige gene
ratie moeilijk om zich voor te
stellen hoe men destijds leef-
de. Dank zij de geschiedenis-
•»ken van AFC is daarop een I
woord to gever. De stad:
had in die tijd haar grenzen bij
de PC Hooftstraal en dc Van
Baerlestraat. Het Conoertge
bouw stond toen nog tamelijk
geïsoleerd en de Koninginne
weg en Willemspark weg wa- j
ren rog in aanbouw. Het open-
baar vervoer bestond uit paai-
detrams et» particuliere vigi
lantes. Het was een
samenleving;zonder auto's, ra
dio, televisie, vliegtuigen en
elektriciteit. Sport werd gro-
tendeols bepaald door het kli
maat en deligtr' nH van destads
delen. Voor Amsterdam en de
regio hield dat in dat roeien en I
schaatsen veel beoefend wer-1
der.. Dat gebeurde in die tijd j
ook al in georganiseerd ver- i
band. Veldsporten kende men
nauwelijks, alleen voetbal en
cricket bestond»!».
Kostschool
fun Muiier introduceerde
in Nederland het voetbal, dat
hij in Engeland op de kost
school had geleerd. DU was de
aanleiding voor de oprichting
van HEX' in Haarlem in 1879.
vier jaar na LID uit Deventer
dat de oudste club van Neder
land is. Van Haarlem sloeg het
.spel over naar de grote steden
Den llaag en ïlulterdum en
naar de universiteitssteden
Leiden. Utrecht. Wageuingen
Het sieraad ran een huls zijn de vrienden die er verkeren
Here spreuk aan de muur van hel clubhuis op sportpark Goed
Gennep belichaamt de aard van de Amsterdamsche Football
Club. die op de drempel slaat van een bijzender jaar In de M-
ffeschfedenls. Warneer de klok de eerste seconde van woens
dag IS Januari aanslaande laai wegtikken, ploffen de cham-
pagnekarken legen hel plafond van Hotel Krasnapolsky en Is
AFC Is daarmee de oudste vereniging in Amsterdam en on
getwijfeld ook de meest bijzondere Waar vele voetbalclubs
vanwege de onvermijdelijke maatschappelijke verschuivin
gen sneuvelen of km toevlucht zoeken lot een fusie, daar sla
gen The Reds' er nog steeds In hm specifieke Identiteit te
bewaren. De normen en waarden ra» bet leven en met name de
tradities worden aan de De Seeteiaan innig gekoes.erd.
Op verzoek van AMSTERDAM SPORT verzamelde voorzitter
lan van Dijk acht markante persoonlijkheden die veel affectie
hebben met AFC. Wij stelden allen dezelfde vraag: Wat is de
magie van die drie letters? Het leverde de volgende reportage
AMSTERDAM, zaterdag
Een druilerige orhteud in december. Acht notabelen in pak. de
.- walm ansigarerook en de onvermijdelijke jubileumboeken op tafel.
Rm AH vont tint eerst Heel ',an van Dijk (63). al 32;jaar iid en thans bezig aan zijn tweede termijn
nan de rnmpetitie.Ie tm- ais voorzitter, opent in dc sociëteit van de club met weinig, doch
netbaibund, die in krachtige woorden. „AFC is een gevoel, een ongrijpbaar iets. Tradi-
Vow5tt«!«?™ Di s .la tie' vri<:niiscllaP «n humor zijn bier samen verenigd."
hel jaar dat AFC werd opge
richt speelden RAI' on Vol Henk Kappelhoff <B8) be-
harding de eerste viool. RAP f reikt een unieke hoogte in zijn
werd i n 1888 en 1899 kam pioen f liefde voor AFCIn 1995 is hij
van Nederland, Volharding 75 lid. Al 32 jaar erelid, 24 jaar
deed in 1903 mee in het kam- AFC-ridder en tevens oud-
pioenschap. In de beginperio- voorzitter, waarvan 23 jaar
Wan hei voetbal stond alles ere-voorzitter. Hij zegt: „In
i n de kinderschoenen mijn jeugd, ik had geen broers
Van enig comfort of luxe was en zusters, was AFC een soort
geen sprake, het was improvi-van tweed
seren en behelpen. De kerken l mij. Ik hei
waren sterk tegen het voetbal veel steun gevonden.' Zonder
AFC had ik op de maatschap
pelijke ladder waarschijnlijk
niet datgene bereikt wat nu
het geval is. Daarom ben ik
destijds ook voorzitter gewor
den. Na de oorlog in Indonesië
kwam ik halverwege de jaren
vijftig terug in Nederland,
waarna men
mij benaderde
voor die func
tie. In feite
kende ik de
club niet meer
zo goed. Ik was
tenslotte vijf
jaar wegge-
gekant, zij vreesden ontheili
ging van de zondag en vermin
derd kerkbezoek. Ook scholen
moesten er niets van hebben j
omdat het de aandacht van de
studie af zou eiden. Zelfs de
gymnastiekleraren zagen een
concurrent in het voetbal."
Hij vervolgt: „Voetbal moet
toch een fascinerend spel ge-
Weestzajn in die tijd. Dwarste-
gen ai ie bezwaren en tegen
werkingen in is het immens j
populair geworden.''
In 1897 schreef AFC in voor f
de tweede klasse van de A VB.
Drie jaar werd in deze klasse
j bang voor het bekende zwarte
gat. Maar ik had bij AFC juist
I veel werk. Knik ben dankbaar
dat ik het heb mogen doen."
Jeugdcommissie
Sal van Gelder (71) is adrai
i nistralie goeroe »p Goed Ge-
an tweede opvoeding voor j noeg, 34 jaar lid en stond al
mij. Ik heb er in mijn lever. langs dc lijn toen zoon Jack
zijn eerste schreden op een
voetbalveld zette. Hij was lei
der en nadien lid van de jeugd
commissie. Tot Otio van Rijt»
hen» polste voor een bestuurs
functie. „Dat heb ik twintig
jaar gedaan. In die tijd heb ik
een aantal voorzitters meege-
bcn ik lid geworden
«ld.
"■ede kis
»rd het dc
dc NVB.
weest. Maar
wilde wat te-
In 1905 werd het tienjarig rugdoen voor
bestaan gevierd in toneelzaal AFC. Het wer-
r AFC den zestien ja-
Parkzicht. Het i
een glorietijd. Waren RAP en
Volharding in hun nadagen
en stonden Ajax en Blauw Wit
nog pas aan het begin van hun
voetballoopbaan, dc dub van
Schaf Scheepens gaf de toon
aan. ..Het waren beroemde ja
ren". zegt Jan van Dijk. „liet
bestuur bedacht de ene r»a de
andere stunt. AFC w as de eer
ste clnb die een plankier langs
de lijnen liet aanbrengen, zo
dat de toeschouwers niet in de
modder hoefden te staan. Mei»
wilde de toeschouwers com
fort bieden. Ook werd er in die
tijd al reclame voor de wed
strijden gemaakt, meestal
flodderige blaadjes die men
voor de ramen hing. Ons lid
Toon van Seventer was zijn
tijd vooruit en Het een week
voor de wedstrijd tegen DVS
een grote kar door het cen
trum rijden."
'oorzit
ter met een
prachtbe
stuur."
Otto van
Rijn (83) weet ev
trouw betekent. Hij is 70 jaar
iid, erelid derhalve en oud-
penningmeester gedurende 26
jaar. Van Rijr. voetbalde zelf
niet op hoog niveau, maar
hield het ais actief speler wel
val tot zijn vijftigste. „Toen ik
ate jongetje van zeven met de
vereniging kennis maakte,
viel het mij gelijk op dat alle
bestuursleden altijd zo vrolijk
waren. Men noemde het niet
voor niets de Amsterdamsche
deze gro
te familie.
Die drie let
ters zijn
enorm be
langrijk voor
me gewor
den. AFC is
al honderd
jaar een club
van aanzien.
Overal waar
je komt, gaan
deuren voor
je open."
Kees Geh-
ring (46) heeft
toen al 30 Ja
ren op zijn le
en is momen-
technische
door
YOERI
VAN DEN
BUSKEN
Acht mar
kante persoon
lijkheden van de
Amsterdamsche
Football Club.
Van boven naar
beneden: Henk
Kappelhoff. Otto
van Rijn, Sal van
Gelder. Dick van
der Klaauw, Jan
van Dijk, Johan
de Bie, Kees Geh
ang en Machiel
van der Woude.
pure amateurclub, maar we i kracht. AFC is ook een dub I scheidsrechter rolde V;
traenten 20 professioneel mo- waar je levenslessen leert,
gelijk bezig te zijr.. Tegen Want natuurlijk ga je ook op
Fuif Club. Dat heeft mij gegre
pen. Sinds die tijd zijn andere
leden gekomen, de traditie is
gebleven. Dat maakt AFC tot
een begrip. Als mensen met
pensioen gaai», zijn ze dikwijls
wat j denkaart staan
teel commissai
zaken. Gehring droeg wei h
nostalgische sponsorloze rode
shirt met zwarte baan als spe
ler van de hoofdmacht. En dat
liefst zestien jaar lang.
■AFC is een religie. Je bent
niet katholiek, niet protestant,
je bent AFC'er. Hier maak je
vrienden voor het leven. Deze
club heeft enkele eigenschap
pen zorgvuldig bewaard. Tra
ditie, identiteit, het AFC-mo
del (spelers warden vaak in
maatschappelijk opzicht ge
holpen, red.). Desondanks is
er veel veranderd. Van een
club is AFC verworden tot een
bedrijf. Het is weliswaar een
woordig denken clubs op dit
niveau alleen nog maar te kun
nen slagen als je spelers be
taalt. Wij betalen geen cent,
hoofdteiasse. Bij ons zit alles in
de accommodatie en organisa
tie. Ach, ik zie het zo: Ik neb
mijn familie, mijn werk en
AFC. In die volgorde."
Waarbij Jar. van Dijk veel
betekenend aanvult: „Sommi
gen halen die volgorde wel
eens door elkaar.
Mengelmoes
Machiel van der Woude (45)
is deze middag de benjamin j
van het bonte gezelschap. Hij j
«s 'pas' acht Jaar lid en voorzit- i
ter van de jeugdcommissie.
„Vijf. zes dagen per week ben
om de grote jeugi
je bek. Maar er staan mensen
klaar die je daar op wijzen. En j
dat beeld van AFC dat be- j
staat, kiept niet. liet is een
mengelmoes, dat merkte ik ai i
aan de jeugd en de ouders. De j
huidige situatie bij AFC is een
afspiegeling van dc maat
schappij en hier kan iedereen
samen verkeren. Het onder- j
ünge respect is groot en dat is 1
een belangrijke waarde. Dat
bord met de tekst 'Be Friends'
boven de entree naar het i
h oofd veld hangt er «iet voor i
niets."
Dick van der Klaauw (84) is
24 jaar lid, waarvan dc laatste j
14 jaar als bestuurslid. Via de j
honkbaiwereld hij was een
bekend internationaal
der Klaauw bij de Football
Club binnen. ,,Ik heb dus een
andere bi nding dan de mensen
die bii AFC gevoetbald heb
ben Maar de tradities spraken
mij erg aan. Daar wilde ik bii
horen. Een voorbeeld; Ik hoei
op maandagavond in feite niet
naar AFCmaar het is gek als
ik niet ga. Elke maandag is
toch anders. Wij hebben geen
kapsones, wij hébben gewoon
uitstraling. Veel clubs zakken
weg door een hap-snap-beleid
door de voortdurende veran
deringen binnen eer» bestuur.
AFC voert niet zon kortzich
tig beleid, het is een club met
Johan de Bie (58) is 45 jaar
lid. De secretaris wordt in de
wandelgangen ook wel de 'mi
nister van sociale zaken ge-
grote jeugdaf-
inheud te
ik bezig
deling vorm Hl H|
ven. Tijdens dat werk kom je
mensen tegen op elk niveau
die iets voor je betekenen. Die
mensen zijn allemaal bereid
om lang te gaan voor bun club
en die continuïteit is de grote
Met de amateurclubs Dé Treffers m meden is AFC (14®) le
den! de enige efub in Nederland die sinds de invoering van da
hoofdklasse van de KNVB onafgebroken in die afdeling spe«ff.
De sportieve verrichtingen van AFC gedurende honderd jam zijn:
1898-1897: niet in competitie; 1887-1900:2» klasse A VB: 1888-
1917: 2e klasse KNVB; 1817-1821: te klasse KNVB; 1821-1922:
overgangsklasse; 1922- 18B1:2e klasse KNVB; 1861-18741eMm-
seKNVB;1~~
noemd omdat hij volgens zijn
collegae minstens 159 verjaar-
dagen uit zijn hooft! kent. „ik 1
was geen goede voetbalier, j
maar ben 'gepakt'voer diverse
functies. Naast secretaris doe
ik veel andere dingen, want er I
moet ook warmte in een club
zijn. ik noem het een vrien-1
denclub. Je vindt hier de
warmte on steun wanneer je
die nodig hebt. Mensen bedan
ken hier niet, maar blijven
hun hele leven lid."
Twee uren zijn verstreken.
Dan vindt een uniefee afslui
ting plaats. Diek vau der
Klaauw diept een fles cham
pagne op uit de achterbak van
zijn auto onder het motto 'Je
weet nooit wat er onderweg
gebeurt'. Terwijl het nobele
vocht wordt geschonken,
schalt het zestig jaar oude
AFC-Jied plots hard door de
ruimte. De ridders van de ron
de tafel staan spontaan op en
schrapen de kelen. Uit volle
horst wordt de ode aan hun
Twee
alles over deze
clubmensen:
'Al word ik oud, mijn geest
blijft jit. Omdol ik AFC feit,"
het oude Amsterdamse stadion spelen
FOTO'S: ARCHIEF AFC
De periode tussen 1.918 en
I92ti waren gouden jaren voor
AFC: promotie naar de eerste
klasse B en twee kampioen
schappen in die klasse. Adem
benemende competities om
het kampioenschap van Ne
derland, zoals in 1919 de be
roemde wedstrijd tegen Be
Quick (Groningen) voor
10.090 toeschouwers. Er werd
ook tegen Ajax gespeeJÉfciö
het oude stadion. Uit dilFJd
stamt Jo Borneman. door ie
dereen Berrie genoemd. De
beste keeper die AFC en de po
pulairste die Amsterdam ooit
heeft gekend. De jaren '20-'23
waren minder succesvol. In
1921 degradeerde AFC van de
eerste naar de overgangsklas
se, om een jaar later naar de
tweede klasse te degraderen.
Na een halve eeuw AFC was
het niet alleen de moeilijkste,
maar ook de zwartste tijd uit
de geschiedenis van de club.
De Tweede Wereldoorlog litk
diepe wonden achter. Veel 'm~
I den werden slachtoffer ym
j het oorlogsgeweld. Op 18 ja-
I nuari 1945, middenin de Hon-
j gerwinler, bewezen tientallen
i leden vermagerd en zorgelijk
de laatste eer aan Schaf Sjjtec
pens, de oprichter. Mr
In dc jaren na dc oorlog rees
AFC uit hef dal. Beroemd is
ook de wedstrijd tegen KFC in
het Olympisch Stadion voor
13.000 toeschouwers, die met
1-2 werd gewonnen. Dc be
langstelling voor AFC was
overweldigend. Spetterende
duels werden gespeeld tegen
Zeeburgia. TOG, 't Gooi,
Westfrisla en ZFC.
In 1954 barstte de bom: wel
of geen profvoetbal spelen.
I „Toen de 'kruitdampen waren
opgetrokken en de KNVB
overstag was gegaan
j megavoetbal ie gaan
oesioot AFC om amateur
blijven. Ondanks dat de beste
spelers vertrokkenis later ge
bleken dat we de juiste koers
hebben gevaren zegt Jan van
Dijk nu. „In 1982 verhuisden
we naar Buitenveldert op
sportpark Goed Genoeg. Daar
hebben we geen'spljt"van p-
had."
Spreuken
Vreugde en verdriet gingen
hand in-hand, maar de vreug
devolle momenten hebber:
overheerst, zoals blijkt uit de
twee spreuken van AFC: 'Koe
meer we op eikaars gezond
heid drinken, hoe beroerder
we ons gaan voelen' en Tfoe
meer we hier drinken en ver
teren, hoe rijker we worden.
Proost'.
AFC heeft in haar 100 jaar
geschiedenis geschreven in
het Nederlandse voetbal. Be
langrijk was de invoering van
de Arol-beker, waar fel om is
gestreden. Het publiek miste
de wedstrijden om deter ziele
gegaae scheepvaartbeker en
trok massaal naar de Zuidelij
ke Wandelweg voor de strijd
om deze beroemde beket^
Blauw Wit kreeg de H«r
definitief in haar bezit. In WM
werd het kleinood uU de prij-
zenkast van DWS gestolen,
dat zich moreel verplicht voel
de een nieuwe beker te scheu
ken. In 1967 kwam een eimf
aan deze traditie.
AMSTERDAM, zaterdag f
Ter ere van liet eeuwfeest
AFC in 1995 een j
Zo vindt I
op 17 januari het traditionele i|
jaardiner voor genodigden I
plaats in de wintertuin van I
Hotel Krasnapolsky. waar A
op de da feestdag zelf o!v
Sporthallen Zuid het decor f
zijn voor een groot zaalvoet- 1
baltoernooi voor alle jeugd
spelers. Wethouder Frank da
Grave zal zich na afloop over
de
De officiële receptie staat j
vier dagen later gepland In
het clubhuis van AFC. Van 16
tot en met 18 mei staat in de i;
Amsterdamse Stadschouw
burg een jubileum-musical,
geschreven door Jack van
Gelder, op het programma,
Op 18 juli is AFC al weereen
half jaar verder verwijderd I
van de honderd en wordt het I
ge-
door de journalist
Hans de Bie -— gepresen
teerd. Als klap op de vuurpijl j
staat sportpark Goed Ge-
noeg op zaterdag 29 juli in -
bet teken van de voetbal-
wedstrijd AFC-Ajax. Dit duel f
wordt door de ci»d> gratis
aangeboden.
