Uit de „Schakel" v/an December 1970
Begunstiging van onze fldverteerders, houdt de Schakel in stand.
M, van der Zaken
Overtoom 139
Telefoon 80008
Pedicure-
afdeling
Herhaalde malen komt het nog voor, dat de Redactie van
de Schakel brieven ontvangt van jongere leden van onzie
Amsterdamse Fish Club, in welke brieven zij ons verzoeken
eens iets te willen schrijven over het in vroeger tijden door
onze club bedreven spel, en wel de voetbalsport.
Wij zijn daar zonder meer nooit direct op ingegaan. Ten
eerste, vroegen wij ons af: Is het paedagogisch wel juist om
jonge mensen de wreedheden, die zich allengs gingen af
spelen bij die sport, in geuren en kleuren te schilderen? Roept
dit het oude sadisme van de veertiger, vijftiger jaren niet
weer wakker? En ten slotte; waar dient bet voor de gruwelijke
wonden van de oud-spelers weer onbarmhartig open te rijten,
de fracturen weer voor de geest te halen of ik weet niet wat
onprettigs meer?
En toch, geachte lezers en -essen, toch hebben ook die
jongere leden het recht te weten wat hun grote voorgangers
hebben geleden, om de eerste moeilijke 60 jaren van ons ge
acht A.F.C. op te vangen.
Laten wij strikt objectief blijven ien hier de Winkler Prins
7e druk laten vertellen wat nu precies betekende:
VOETBALi Uit vergeelde sportperiodieken en officiële
stukken is documentair vastgesteld, dat omstreeks de 19e
eeuw een spel werd uitgevonden dat door 22 spelers be
hoorde te worden begonnen en beëindigd. De oorspronkelijke
bedoeling moet zijn geweest om in een grote weide met twee
zgn. doelen deze 22 spelers, in twee ploegen van elf verdeeld
tegen elkaar een spel te laten spelen, gebaseerd op snelheid,
handigheid, techniek en uithoudingsvermogen.
Inderdaad schijnt dat een klein tijdje goed te zijn gegaan,
totdat er zich lieden mede gingen bemoeien, die geen bal ver
stand hadden van deze sport, doch zich met een dergelijk air
voortbewogen, dat iedereen dacht, dat zij de wijsheid in
pacht hadden. Deze lieden verenigden zich gemeenlijk in zgn.
Bondsbesturen, Keuze:commissies enz. (Wij haasten ons mede
te delen, dat dit niet in onze club en onze bond ooit plaats
heeft gehad. Red. Schakel).
De ergste ramp, die feitelijk een der hoofdoorzaken van
alle latere malheur is geworden, was wel, dat er plotseling
entree werd geheven tijdens de matches, een euvel dat hand
over hand toenamen en zich later vastzette na het bouwen
van enorme tribunes, volgestampt met briesende, krijsende en
gillende toeschouwers, zowel mannen, als vrouwen en kinde
ren. (De thans nog in zwang zijnde gezegden als „bloed aan
de paal", „over mijn lijk", „krijg effe de rambam" en „Nok
je effe" schijnen hier hun oorsprong te vindien. Red. Sch.)
Omstreeks de jaren, direct na de beruchte Duitse bezet
ting, ontaardde deze sport in ergerlijke baldadigheid van de
zijde van meergenoemde toeschouwers, gepaard gaande met
een soort banditisme van de zijde der spelers.
„Geef bet volk brood en spelen". Dit moet wel de drijf
veer zijn geweest van de heren organisatoren tot voorzetting
van dit verworden „spel" dat voetbal heette. En het gaf in
derdaad „brood" aan vele spelers, (hier worden natuurlijk
beroepsspelers bedoeld. Red. Sch.)
Het publiek stelde zich tevreden met „spelen" alhoewel niet
eerder, dan dat het geheel op een stierengevecht begon te
lijken.
Als markant intermezzo lezen wij in oude Sportkronieken
enige pikante bijzonderheden over het Stopper-Spil-Systeem,
kortweg S.S.S. geheten. Om dit systeem werd zó fel, zo ver
woed gevochten, dat het vaak de schijn verwekte een letter
„S" te veel te bezitten. In dit tijdsbestek, dat zo ongeveer lag
tussen 1940 en 1950 was er op de beurs een ware hausse in
aandelen van vulpen- en inktfabrieken. Redacties van sport
bladen hadden het al heel gemakkelijk. Zij reden in de nieuw
ste wagens en één klein polemiekje over het S.S.S. en de krant
was 8 weken volgeklad en uitverkocht. Voeg daarbij de tal
loze overschrijvingen en de uitgebreide straflijsten en U kunt
hieruit gemakkelijk distilleren, hoe enorm interessant deze
lectuur was en hoe gretig dit verslonden werd.
Oud-internationals en bezadigde lieden beweerden echter,
dat het S.S.S. 'een volkomen tijdelijk karakter droeg en] dat
het steunde op het gemis van snelle en intelligente voorhoede
spelers. Zelfs durfden brutalen het te houden op een bewijs
van voetbaldegeneratie. Eén ding staat echter onomstotelijk
vast: dat alles wat naar een buitensporig systeem streefde de
aardigheid en het onderdeel „spel in de sport" tot in de grond
verknalde (een werkwoord uit die tijd. Red. Sch.)
Ongeveer 1951 kwam bet eerste exces aan de orde: Een
wilde staking van referees. Had de Marechaussee toen niet
kordaat ingegrepen en de taak overgenomen, de voetbalsport
had toen reeds een einde gevonden.
Jn verslagen uit deze periode regent het lege bierflesjes en
plastic zitkussentjes. Molestaties van referees, en velden, rood
gekleurd van bloed waren alledaagse feiten.
Echter, en dit weer tot eer van de sport vermeld, werd pas
in 1952 het eerste schot gelost (hier wordt kennelijk een
pistoolschot bedoeld. Red. Sch.) Het moet in die tijd waarlijk
geen genoegen zijn geweest een match bij te wonen. Zelfs
moet eens serieus beweerd zijn door een loge-gast: „Het is
dat ik voor mijn club kom, voor sport kan ik wel thuis blij
ven". Let hier eens goed op de verfijndheid van geest, die in
deze woorden schuilt!
Ook de zgn. „rugnummers" hebben een woordje medege
sproken, totdat een bekend amateur op het veld verscheen
met een reclame op zijn rug van een uitstekend ziekenhuis,
gevolgd door meerdere spelers, zodat men uit de merken:
Karei I, Bata, Honing's ontbijtkoek, Uetermohlen's zwachtels
en Duys' Oude Genever, duidelijk en vrij gemakkelijk de
spelers uit elkaar kon houden.
En ziet: na de S.S.S.-droefenis, die de publieke belang
stelling tot op haar naakte velletje uitkleedde, ging het in één
fris en vlot tempo bergaf.
Iedere Vader, die zijn jongens ook maar een greintje edu
catie wilde bijbrengen, wachtte er zich wel voor zijn kinderen
op te offeren aan de alles onterende en schaamteloze voet
balsport.
De beroemde en traditionele „Nederland-België" wedstrij
den (het was in 1965 dat België na de oorlog in 68 wedstrij
den nog steeds niet gewonnen had) lokten zelfs zó weinig
Koopt de beste schoenen voor Ltw kind,
zoals LI, Ouders ze bij
Van der Zaken vindt
Het juiste adres:
13
